Osman Cemal Kaygılı'nın Çingeneler romanı 1935 yılında Haber gazetesinde tefrika edilmiş ilk baskısı 1939 ikinci baskısıysa 1943 yılında yapılmıştır. Romanda Topçular'daki harmancı Çingenelerle Sulukule ve Ayvansaray'daki çalgıcı ve oyuncu Çingenelerin kendilerine has neşeli ve özgür yaşamları bu hayatın içine giren İrfan adlı bir gencin sonu acıklı biten hikâyesi eşliğinde anlatılır. İstanbul'un kenar mahalleleri kahveleri meyhaneleri ve buralardaki geleneksel yaşam kültürü tüm canlılığıyla yansır romana. 

Ebediyen kesilmiş bir ahengi yeniden sağlamanın mümkün olmadığı bir çağda Osman Cemal Kaygılı Çingeneler romanında bir masalın içine girip kaybolan İstanbul'u; bugünün sıkıntılarını çirkinliklerini yoksunluklarını büyüleyip güzelleştiriveren bir hatıra gibi oturtuyor okuyucunun başköşesine.   

Çingeneler'in bu baskısını yayıma hazırlarken romanın tefrikasından ve 1943 baskısından yararlandık kitabın sonuna da tefrikadaki fotoğrafları ekledik. 

"Osman Cemal'in bu kitabı için biraz röportaj kokuyor demişlerdi. Kokladım. Mis gibi bir şaheser bir hakiki roman davantür avantür romanı kokuyor. Fazla olarak bir de hakiki bir örf ve âdet romanı. Bu iki janrı birleştirerek bize Türk edebiyatının en güzel eserini veren Osman Cemal'e beni okuyanlar birer tane o kitaptan edinerek hayran olsunlar." 
Sait Faik Abasıyanık