Jamesi okumak yüzyıllardır süregelen bitmez tükenmez soyut tartışmalar karşısında yeni bir yöntem arayan yorgun adamın hikâyesini dinlemek gibiydi. Bu hikâyede gençliğinden itibaren kafası karışık ve bedensel sağlığı da tıpkı zihni gibi sürekli değişken kendini felsefede bulan mütevazı heyecanlı bir dâhinin geçmişe sünger çekip yüzünü geleceğe dönüşü anlatılmaktadır. Yılgın yorgun ve kendini aciz hissettiğinde sahip olduğu inanca yaklaşan fakat gücü yerine geldiğinde katı zihinli bir deneyciye dönüşen James için hakikat de hayatın halleri gibi değişkendir. Hikâyemizin bu meliorist kahramanı kurtuluşu sonuçlarda deneylenebilir olmakta pratiklikte ve umutta gören yeni bir anlam dünyasının desenlerini Rafaelin Atina Okulunun güzel bir köşesine nakşedip filozoflar arasında müstesna bir konuma yerleşmiştir.