Osmanlı İmparatorluğunun çalkantılı son asrında, bir devlet adamının portresi... Kaptan-ı Derya Mahmud Paşanın oğlu olan Ahmed Râtib, Bahriye Mektebindeki başarısıyla babasının izinden gitti. II. Abdülhamidin tahta çıkışıyla sarayın bendegân zümresine dâhil oldu. Padişahın güvenini kazanarak çok kısa süreliğine de olsa önce bahriye nazırı ardından Osmanlının stratejik vilayetlerinden Hicaza vali olarak atandı. 15 yıl gibi uzun bir süre görev yaptığı vilayette Mekke emirleri, bedevi şeyhleri ve merkezî hükümetle kurduğu karmaşık ilişkiler, Paşayı hem güçlü bir idareci hem de kimi eleştirilerin odağı hâline getirdi. Müşir Ahmed Râtib Paşanın hayat hikâyesini merkeze alan bu eser, aynı zamanda geç dönem Osmanlı bürokrasisinin, merkez-taşra ilişkilerinin, hilafet siyasetiyle şekillenen Hicaz idaresinin ve bu dönemin dış politika gerilimlerinin bir panoraması. İngiliz nüfuzu karşısında Mekke emirleriyle kurulan kırılgan ittifaklar, hac organizasyonları, demiryolu projeleri, telgraf hattı tartışmaları ve İttihad-ı İslâm siyasetinin Hicazdaki yansımaları, Paşanın görev süresinde İmparatorluğun karşılaştığı yapısal sorunların izdüşümleri olarak bu anlatıda yerini buluyor.
Bir Osmanlı Paşasının Portresi: Hicaz Valisi Ahmed Râtib Paşa (1846-1913), titizlikle derlenmiş arşiv belgeleri, hatırat türü eserler ve dönemin basın kaynakları ile örülen bir biyografi, sadece bir valinin değil, bir devrin hikâyesi...