Hasan Fethi'den Bir Mücadele Öyküsü: Birlikte İnşa Etmek

Mısırlı mimar Hasan Fethi'nin (1900-1989) Birlikte İnşa Etmek, Yeni Gurna'nın Öyküsü adlı kitabı, Serpil Özaloğlu Merzi'nin çevirisi ve Aykut Köksal'ın editörlüğüyle, Arketon Yayınları arasındaki yerini aldı. Hasan Fethi, kitabında, mimarlık serüveninin iki boyutunu iç içe anlatıyor: Bunlardan ilki, geleneksel bir yapı malzemesi olan kerpici güncel uygulamalara taşımak; ikincisi ise, arkeolojik bir alan üzerinde olduğu için yeri değiştirilen Gurna köyünü, yeni yerinde köylülerle birlikte inşa etmek. Hasan Fethi, 1946'dan 1952'ye dek süren inşa sürecini anlatmakla kalmıyor, köylülerin yaşam ve sağlık koşullarını iyileştirme çalışmalarından, süreci yürütmek için devlet bürokrasisiyle girdiği mücadeleye uzanan geniş bir anlatı çerçevesi kuruyor.

Hasan Fethi, kitaba yazdığı önsözde şöyle diyor:

"Bu kitap, kırsal kesimin yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik yeni bir yaklaşım için çağrıdır. Dünyanın en yoksul köylülerinin yaşam standardı ve kültürü katılımcı yapılaşma sayesinde yükseltilebilir. İnşa sürecine katılım kırsal konut sorununa yeni bir yaklaşım anlamına gelir. Bu yaklaşım, mimarın ilgisini çeken teknik sorunlardan daha fazlasını içerir: Karmaşık ve hassas toplumsal ve kültürel sorunlar, ekonomik sorunlar, projenin hükümet tarafından nasıl karşılanacağı vb, bunlardan hiçbiri dışlanamaz, çünkü her biri diğeriyle birlikte çözüm bekler. Metinde her sorun kendi mantığı içerisinde ama karmaşık bir bütünün parçası olarak ele alınmıştır. Böylece okuyucu, özel ilgi alanı ve nitelikleri ne olursa olsun, planlama felsefesini kavrayabilecektir.

Önerilerim özellikle köylüyü ilgilendirdiği için kitap ona ithaf edilmiştir. İsterdim ki kitabımı özellikle onlar okusun ve değerlendirsin. Bunun yakında gerçekleşmesini ümit ediyorum. Fakat şu an için metin, onun yazgısını ellerinde tutanlar içindir: Mimarlar, şehirciler, toplumbilimciler, antropologlar, konutla ve kırsal kesimin yaşam standardıyla ilgilenen tüm bölgesel, ulusal ve uluslararası görevliler, politikacılar ve tüm hükümetler, kırsal kesime yönelik resmi bir politika oluşturmaya yardım eden herkes..."