Son dönem Bulgaristan'da yaşayan Müslüman-Türk tarihinde her zaman Mehmed Celil'in hayatı dikkatimi çekmişti. Gazetelerde onun yazılarını okumaya başladım. Okudukça ve araştırdıkça onu daha iyi tanıdım. Bu amaçla gazeteleri tararken Mehmed Celil'in 1928 ile 1939 yılları arasında yayınladığı Rehber, Yeni Gün ve Doğru Yol gazetelerinde Bulgaristan'ın değişik şehir ve köylerine yapmış olduğu Seyahatte Gördüklerim (gördükleri-işittikleri) adında bir yazı serisiyle karşılaştım. Söz konusu bu yazıları heyecanla okudum. Mehmed Celil gazetecilik hayatına başladığı ilk günden itibariyle Bulgaristan'ın değişik bölgelerini gezmiş, bazı resmi Bulgar yetkilileriyle ve bölgenin müslüman halkıyla çeşitli görüşmelerde bulunmuştur. Ayrıca dolaştığı bölge tarihi, o günkü sosyal,  ekonomik ve eğitim özelliklerini "Seyahatte Gördüklerim" başlığı altında yayınlamıştır. Bu yazıları Osmanlı-Türkçesi'nden günümüz harflerine çevirirken merhum Mehmed Celil'in üslubunu korumaya çalışarak içeriğine, metnine dokunmadım. Eserin başına Mehmed Celil'in bir terceme-i hâlini vermeyi uygun buldum.