Arminius Vambéry İngiltere ve Rusya'nın Ortadoğu'daki yayılmacı politikalarını karşılaştırarak bu iki büyük gücün Doğu toplumlarını şekillendirme çabalarını titizlikle inceliyor. Batı kültürünün Asya topraklarındaki etkisini değerlendirirken Rusya'nın sert ve baskıcı yönetim anlayışıyla İngiltere'nin nispeten daha esnek fakat çıkar odaklı yönetim stratejisini kıyaslıyor. Ural-Altay bölgesindeki Rus hâkimiyeti Volga Tatarlarının din değiştirmeye zorlanması Türkistan'daki kültürel dönüşümler ve Sibirya'nın Ruslaştırılması gibi konular Rusya'nın Doğu'ya yönelik politikalarının ana hatlarını oluşturuyor. İngiltere ise özellikle Hindistan'da uyguladığı reformlar eğitim sistemi ve ekonomik politikalarla bölgeyi kontrol etmeye çalışıyor.
Vambéry iki gücün uyguladığı yöntemleri siyasi kültürel ve toplumsal açılardan karşılaştırarak hangi medenileştirici etkinin daha kalıcı ve etkili olduğunu sorguluyor. İngiltere'nin yerel halkları eğiterek yönetime katma çabaları Rusya'nın ise zorla kültürel asimilasyon politikaları dikkat çekiyor. Eser İslam dünyasının geleceğine dair önemli çıkarımlarda bulunarak geleneksel İslam ile reformist hareketler arasındaki mücadeleyi de ele alıyor. Müslüman toplumların Batı kültürüyle etkileşimi siyasi dönüşümler ve özgürlük hareketleri gibi konular kitabın en çarpıcı bölümleri arasında yer alıyor.