Enerji iletim sistemleri enerji iletim hatlarından (hava hatları, yeraltı kabloları, denizaltı kabloları) ve transformatör merkezlerinden (açık-klasik tip ve gaz izoleli tip-GIS) meydana gelmektedir. Enerji iletim sistemleri, enerji üretim sistemleri (santraller) ile enerji dağıtım sistemleri (mesken ve sanayi yükleri) arasındaki bağlantıları gerçekleştirmektedir. Ülkemizdeki enerji iletiminde kullanılan gerilim seviyeleri 154 kV ve 400 kV'dur; 66 kV'luk hatların çoğu 33 kV'a dönüştürüldüğü için Türkiye genelinde 119.5 km uzunluğunda 66 kV'luk hat kalmıştır. 33 (34.5) kV ve daha düşük gerilimli hatlar ise enerji dağıtım hatlarıdır. Ülkemizde enerji iletim sistemleri ile ilgili kamu kuruluşu Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi'dir (TEİAŞ).
TEİAŞ'ın en son yayınlanan 2023 yılı istatistiklerine göre, ülkemizdeki 154 kV'luk ve 380 kV'luk enerji iletim hava hatlarının uzunlukları, sırasıyla 48315.2 km ve 25921.5 km'dir. 380 kV'luk transformatörkerin sayısı 436 ve toplam kurulu gücü 91203 MVA, 154 kV'luk transformatörlerin sayısı ise 1690 ve toplam kurulu gücü 133597 MVA'dır. TEİAŞ'ın web sayfasındaki 24 Eylül 2025 tarihli verilere göre, ülkemizdeki toplam enerji iletim hattı uzunluğu 75901 km, toplam santral kurulu gücü 120946.65 MW ve toplam transformatör merkezi sayısı 804'dür.
Enerji iletim hatlarına ait hesaplar en temelde mekanik hesaplar ve elektriksel hesaplar olarak ikiye ayrılır. Enerji iletim hava hatlarının mekanik hesapları elektriksel hesaplardan bağımsız yapılmaktadır.
2018 yılında yayınlanmış olan Enerji İletim Sistemleri Cilt 4 (Selim Ay, Birsen Yayınevi) enerji iletim hava hatlarının mekanik hesabına yönelikti, ancak sayısal örnek/problem içermiyordu. Bu kitapta enerji iletim hava hatlarının ağırlıklı olarak mekanik hesaplarına yönelik 800 adet özgün problem yer almaktadır.
Günümüzde kitap basım maliyetlerinin son derece artmış olması sayfa sınırlamasını zorunlu hale getirmektedir; bu nedenle kitapta problemlerin açıklamalı çözümlerine yer verilememiş, tüm problemlerin cevaplarının verilmesiyle yetinilmiştir.

Problemlerin çözümleri için gerekli teorik bilgiler ve temel formüller kitabın başında topluca verilmiştir.
Kitabın; enerji iletim hava hatları içerikli ders alan veya tez çalışması yapan Elektrik Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Lisans ve Lisansüstü öğrencilerine, gerek TEİAŞ ve bölgesel EDAŞ işletmelerinde çalışan mühendislere gerekse enerji iletim sistemleri alanında görev yapan mühendislere yararlı olmasını dilerim.

Selim AY
YTÜ, Davutpaşa
24 Eylül 2025