9.yüzyılda Yunancadan Arapçaya çevrilen Salaman ve Absal öyküsü başta İbn Sinanın Hay bin Yakzanı olmak üzere birçok İslam düşünürünün yapıtlarına kaynaklık etti. Genellikle alegorik öyküler ya da öykümsü anlatılar olan bu yapıtlardan sadece biri roman boyutlarına ulaştı ve bütün benzerlerini gölgede bıraktı: 12. yüzyılda Endülüslü İşraki düşünür İbn Tufeylin yazdığı Hay bin Yakzan ya da Esrarül-Hikmetil-Meşrikiye. Bu ilk felsefi roman ve ilk robinsonad Tanpınarın deyişiyle Müslüman aleminin tek romanı14. yüzyıldan başlayarak bellibaşlı Avrupa dillerine çevrildi; Defoe Bacon Spinoza ve More gibi pek çok düşünür ve sanatçı üzerinde etkili oldu. Doğu özellikle Osmanlı ise İbn Tufeyle ve yapıtına ilgisiz kaldı: Üzerindeki Hay bin Yakzan etkileri özel çalışmalara konu olan Robinson Crusoe defalarca Türkçeye çevrildiği halde Hay bin Yakzan dilimize kazandırılmak için 1923 yılını kitaplaşabilmek için de 1985 yılını bekleyecekti. Bu yeni ve genişletilmiş baskıda İbn Tufeylin Hay bin Yakzanına ek olarak -M.Şerefeddin Yaltkayanın çevirisi ve İslam dünyasında alegorik öykü geleneğinin tarihçesini ve düşünsel arkaplanını aktardığı giriş yazısıyla İbn Sinanın Hay bin Yakzanı da yer alıyor.