20. yüzyılın ilk yarısında vuku bulan gelişmelerin, dünya tarihinin gidişatını derinden etkilediği ve sözü edilen yüzyılın ilk yarısında dünya tarihinde köklü değişim ve dönüşümlerin yaşandığı yaygın olarak kabul görmektedir. Birinci Dünya Savaşı'nın uluslararası alanda yarattığı tahribat, sadece devletler arasındaki siyasî dengeleri değil aynı zamanda toplumsal ve ekonomik yapıları da temelden sarsmıştır. Bu dönemde imparatorluklar yıkılarak, yerlerine ulus temelli devletler kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti devleti de böylesine kritik ve hassas bir dönemde kurulmuş ve uluslararası alanda bağımsız bir devlet olarak tarih sahnesine çıkmıştır. Lozan Barış Antlaşması ile birlikte sınırları belirlenen yeni Türk devleti sonraki süreçte Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi kapsamında, barış ve güvenliğin sağlanmasından yana olan uluslararası paktlara katılmış ve dış politikasını barışçıl bir çizgide konumlandırmıştır.
Bu çalışma, İki Savaş Arası Dönemde Türk Dış Politikası başlığı altında Türkiye Cumhuriyeti'nin 1919-1939 yılları arasında takip ettiği dış politika anlayışını, uluslararası konjonktürü de dikkate alarak, geniş bir perspektifle ele almıştır. Atatürk döneminin temel dış politika ilkeleri ve bahsedilen dönemde takip edilen strateji ya da stratejilerin dayandığı düşünsel ve ilkesel yöntemler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dönemin büyük güçleri ile ikili ilişkiler, Türkiye'nin izlediği dış politika yöneliminin çok boyutlu olduğunu göstermesi açısından büyük bir önem arz etmektedir. Bununla birlikte Türkiye'nin Balkanlar ve Orta Doğu'ya yönelik politikaları sadece yakın çevresi ile olan ilişkilerini değil aynı zamanda bölgesel anlamda güvenlik, barış ve denge arayışlarını ifade eden bir nitelik taşımaktadır. Sözü edilen politika, Türkiye'nin bölgesel anlamda işbirliğine ve komşuları ile barış temelinde ilişkiler kurma ve bunu geliştirme kararlılığını da göstermektedir. Bu kapsamda Türkiye'nin iki savaş arası dönemde imzaladığı antlaşmalar bir yandan uluslararası alanda Türkiye'nin konumunu güçlendirirken diğer taraftan da barış ve güvenliğin korunmasından yana bir dış politika izlediğini ortaya koymaktadır.
Elinizdeki bu kitap, sadece akademik çevreler için değil, aynı zamanda dış politika, uluslararası ilişkiler ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarına ilgi duyan tüm araştırmacı ve öğrenciler için önemli bir başvuru kaynağı niteliği taşımaktadır. Zira çalışma içerisinde yer alan bölümler, alanında yetkin akademisyenler tarafından kaleme alınmış, hem dönemin genel çerçevesini hem de ikili ilişkilerdeki detayları dönemin temel kaynaklarından yararlanarak dikkatinize sunmuştur. Bu eserin ortaya çıkmasına katkı sağlayan tüm yazarlarımıza ve akademik değerlendirme sürecinde değerli zamanlarını ayırarak katkı sunan hakemlerimize içten teşekkürlerimizi sunarız.
İki savaş arası dönemin Türk dış politikasının daha derinlikli anlaşılmasına katkı sunması dileğiyle...
Mustafa ARIKAN
Nurettin ÇAKICI