Avrupa'da dini terminolojinin en katı olarak yaşandığı Orta Çağ'da, kilise ile bilim adamları arasında amansız bir mücadele ve çatışma olduğu bilinmektedir. Kilisenin bilim adamlarına ağır baskı ve işkenceler uygulaması, kilise ve papazların inançlarına ters düşen fikirler ileri süren herkesin engizisyon mahkemelerinde yargılanması bu döneme rastlar. Ünlü fizikçi Galileo, sırf "Dünya dönüyor" dediği için yine bu dönemde engizisyon mahkemelerinde idamla yargılanmıştır. Avrupa'da, Orta Çağ'da, kilise ile bilim adamları arasında amansız bir mücadele devam ederken, bilginler fikirlerinden dolayı Engizisyon mahkemelerinde yargılanırken; bizde ise, dinden aldığı teşvikle İbni Sina, Farâbî, Birûnî, Harizmî gibi dünya çapında dehalar yetişmiş; keşif ve buluşlarıyla hem İslâm âlemine hem de Avrupa'ya ışık tutup, onlara ilham kaynağı olmuşlardır.

Haçlı Savaşları neticesinde Avrupalıların Müslümanlardan öğrendiği şeylerin başında, düzenli bir ordu ve teşkilatlı bir devlet kurma usulleri gelir. Harp dönüşü şato sistemini yıkarak, yerine daha teşkilatlı krallıklar ve disiplinli ordular kurmuşlardır. Orta Çağ Avrupa'sı, sanayi sahasında çok şeyi Müslümanlardan öğrenmiş ve bu arada küçük endüstriler kurmaya başlamıştır. Müslümanlar deri imalatında, pamuklu keten ve kenevir dokumalarında büyük yenilikler yapmışlar ve bu sahada Avrupa'ya öncülük etmişlerdir. Avrupalılar, yel değirmenini de Haçlı Seferleri sırasında Müslüman ülkelerinde görmüşler ve sefer dönüşü kendi ülkelerinde aynısını yapmışlardır.