Bu araştırma "Erken Dönem Mekkî Sûrelerde Mü'min Kişiliğin Mânevî Oluşumu" sürecini incelemektedir. Araştırmamızın amacı mü'min kişiliğin mânevî oluşumunun nasıllığını Mekkî sûrelerde yer alan İslâm'ın bilgi varlık ve değer anlayışı üzerinden tespit edebilmektir. Hedefi ise Kur'ân-ı Kerîm'in insanın mânevî gelişim sürecindeki bütüncül yaklaşımının tanıtılmasıdır. Araştırma giriş dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın problemi gerekçesi amacı önemi kapsamı yöntem ve kaynakları ile araştırmayla ilgili literatüre dair bilgiler sunulmuştur. Birinci bölümde; vahyin nüzûl ortamı süreci ve insanın eğitimine dair konulara değinilmiştir. İkinci bölümde; müşrik zihniyetin ontolojik epistemolojik ve ahlâkî yapısı tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde; mü'min kişiliğin ontolojik ve epistemolojik yapısı erken dönem Mekkî sûrelerde yer alan bilgiler çerçevesinde incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise; bu zemin üzerine inşa edilen mü'min kişiliğin ahlâkî yapısı ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise araştırmamızda elde ettiğimiz bulgulara yer verilmiştir.

Bu bağlamda müşriklerin bir varlık ve bilgi anlayışına sahip oldukları bu anlayışında onların vahiy karşısındaki tutumlarına ve ahlâkî yapılarına etki ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca Kur'ân-ı Kerîm'in mü'min kişiliğin mânevî oluşumunda Allah kâinat insan bilgi varlık değer konularından hiçbirini ihmal etmeyip bu alanlarda doğru yaklaşımın nasıl olması gerektiğini ortaya koyduğu görülmüştür. Araştırmamızın Kur'ân-ı Kerîm'e muhatap olan ilk neslin teorik ve pratik inşa sürecine dair yaptığı tespitlerle Kur'ân-ı Kerîm'i anlama çabalarına katkı sunacağı düşünülmektedir.