Kelâm ilmi, inananların, inandıkları meselelerde neyi, neden, niçin ve nasıl yapacaklarını delilleriyle birlikte bilmesini sağlayan ilmî bir disiplindir. Bu disiplin, en az ele almış olduğu konular kadar konuları ele alış biçimi itibarıyla tarih boyunca Mu'tezile, Mâtürîdiyye ve Eş'arîyye gibi önemli ekoller içerisinde gelişerek zenginleşmiş ve günümüze kadar dinamizmini koruyarak gelmeyi başarmıştır. Bu ekollerin, İslâm'ın inanç esaslarını savunup temellendirmede kullanmış oldukları yöntemler ve benimsedikleri bazı görüşler farklı olsa da onlar, Müslümanların inanç yönündeki sorunlarını rasyonel bir temele oturtma konusunda hemfikir olmuşlar ve bunun için çaba sarf etmişlerdir. İslâm dininin iman esaslarından bahseden, eleştirel görüşlere karşı çeşitli deliller getiren ve bu delillerin savunuculuğunu üstlenen kelâm ilmi, günümüz şartları göz önünde bulundurulduğunda yeniden bir yapılanma ihtiyacını gündeme getirmektedir. Kelâm ilmi, son dönemde İslâmî ilimler içerisindeki vazifesini yeterince ifa edememe ve bundan dolayı devrin ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamama sorunuyla karşı karşıya kalmıştır. Bu sorunu aşmak için Cumhuriyete geçiş döneminde yeni ilm-i kelâmcılar tarafından çeşitli çözümler üretme gayreti oluşmuş ve buna yönelik bir mücadele başlatılmıştır. Genelde İslâmî ilimlerde, özelde ise kelâm ilminde bu boşluğu doldurmaya çalışan, Cumhuriyet döneminde yetişen ve bugünün ilim kadrolarını yetiştiren önemli âlimler var olmuştur. Hiç şüphesiz o âlimlerden biri de Bekir Topaloğlu'dur.