Bir zihniyet yapısı ait olduğu medeniyeti belli noktalarda zirveye ulaştırdıktan sonra aynı medeniyetin ilerlemesi önündeki en önemli engel olabilmektedir. Bu engeli aşmak için zihniyeti yani paradigmayı değiştirmek gerekir. Örnek olarak dünya tarihine bakıldığı zaman bazı istisnaları olmakla beraber genellikle tekilliğin ve monarşik yönetimin egemen olduğu görülmektedir. En pratik yönetim yolu güçlünün ve tek kişinin yönetimi olduğu için tarih boyunca genellikle bu yöntem işlemiş ama 20. Asırda demokratik yönetimler gelişmiştir. Ancak son Peygamber Hz. Muhammed ile bu anlayış çağlar öncesinden çoğulculuk ve istişare
yönünde kıyamete kadar değiştirilmek istenmiştir. İnsanlık tarihinin gelişimine bakıldığı zaman paradigmatik kırılmaların en önemlilerinden birisinin veya birincisinin çoğulculuk ve istişare olduğu görülür. İslam ve onun Peygamberi Hz. Muhammed'den önce de çoğulculuk ve demokrasiye yol açan istişare yönünde bazı uygulamalar olsa da çoğulculuğun ilk sistematik uygulamasının Hz. Muhammed ve ilk takipçileri tarafından gerçekleştirildiğini söylemek mümkündür. Kur'an-ı Kerim ve Hz. Muhammed ısrarla üzerinde durdukları istişare yöntemiyle çoğulculuk ve demokratik uygulamaların önünü açmıştır. İslam tarihinde Kur'an-ı Kerim'in toplanma ve çoğaltılma süreci ile ilk halifelerin seçilme sürecinde net biçimde ortaya çıkan istişare ve çoğulculuk anlayışı bu bakışın en özgün örnekleridir. Bu anlayışın siyasetten hukuka ve tefsirden hadise pekçok alana sirayet ettiğini görmekteyiz. Allah'a ve gönderdiği vahye inanıyorsak Peygamberler ve Hz. Muhammed ile ilgili kesin kanıtın Kur'an-ı Kerim olduğunu da kabul ediyoruz demektir. Kur'an olmadan geçmişte yaşamış herhangi bir Peygamberin gösterdiği mucizeyi kanıtlamak mümkün değildir. İslam, Allah'a ve Onun birliğine inanmaya ilişkin çağrısında aklî kanıttan ve fıtrî yasasına göre faaliyet gösteren insan düşüncesinden başka bir şeyi esas almaz. İnsanı olağanüstü şeylerle dehşet içinde bırakmaz. Alışık olunmayan tavırlarla insanın basiretini bağlamaz. İlahi bir haykırışla düşünsel bütünlüğüne dumura uğratmaz.
Vahyin son temsilcisi Hz. Muhammed'in oluşturduğu Nebevi paradigma temelde bütün inananların kardeşliğine, eşitliğine ve çoğulculuğa dayanır. Peygamberimiz bütün hayatı boyunca insanların eşitliğine vurgu yapmış ve bunu bizzat uygulamıştır. Bir zenci olan Bilal-ı Habeşî, bir İranlı olan Selman-ı Farisî ve bir Rum olan Suheyb-î Rumî, Onun yanında omuz omuza hizmet etmişlerdir. Hz. Muhammed 23 yıllık Peygamberliği sonucunda adalet, eşitlik, istişare, çoğulculuk ve din kardeşliği ilkelerini temel alarak cahiliye toplumundan Asr-ı saadet refah ve mutluluk toplumunu oluşturmayı başarmıştır.