Girişİslam'da yönetim şekli: Kavramsal çerçeve ve analizİmamet- hilafet:İslam'da hilafete (iktidâra) gelme şekilleri:a) Seçimle iktidara gelme:b) Vasiyet veya tayinle iktidara gelme:c) Şûra kararıyla iktidara gelme:d) Savaşla iktidara gelme (tegallub yoluyla):Hilafetin meşruiyeti meselesi:Biat:Kureyş kabilesine mensup olma:Hilafetin verasete dönüşmesi ve saltanat olmasıMuaviye b. Ebi Süfyan'ın çabasıSonuç:Abdullah b. Zübeyr (r.a.) ve Hilafet MücadelesiHayatı ilmî şahsiyeti ve hilafetle ilgili görüşleri:Abdullah b. Zübeyr'in halifeliğini ilan etmesinihazırlayan sebeplera) Muaviye b. Ebi Süfyan'ın vefatı ve Yezid'inhalife olması:b) Hz. Hüseyin'in Kerbelâ'da katledilmesic) Harre olayı (682-3)d) Mekke Muhasarası ve Yezid b. Muaviye'ninölümü (683-4)Abdullah b. Zübeyr'in Halifelik iddiasıAbdullah b. Zübeyr'in biat alma girişimlerive halifeliğinikabul eden coğrafya:Abdullah b. Zübeyr'in hilafetine karşı çıkanlarve siyasi gerekçeleri:EmevîlerHaricilerMuhtar es-Sakafi ve Muhammed ibnu'l Hanefiyye:İkinci kez Mekke'nin muhasara altına alınması veAbdullah b. Zübeyr'in öldürülmesi ( 692)Abdullah b. Zübeyr'in (r.a.) halifeliğinin meşruiyetimeselesiAbdullah b. Zübeyr'in çağdaşı olan sahabe ve tabiundanönde gelen kişilerin onun halifeliği hakkındaki görüşleriEsma bt. Ebi Bekir (ö.73):Abdullâh b. Amr b. el-Âs (ö. 65/684-85)Abdullah b. Abbas (r.a) ö.68/687-8Abdullah b. Ömer (r.a) ö.73/693Muhammed ibnu'l-Hanefiyye (r.a.) (ö.81/700):Ebû Berze el-Eslemî (r.a.) ö. 65/685Hasan el-Basri (ö. 110/728)Ehl-i Sünnet kelamcılarına göre imamet/hilâfetmeselesi ve imamda bulunması gereken vasıflar1) Eş'arî ekolüne göre imamet mes'elesi ve imamdabulunması gereken şartlar:a) Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammedel-Basrî el-Bâkıllânî (ö.403/1013)b) Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen b. Fûrekel-İsfahânî en-Nîsâbûrî (ö. 406/1015)c) İmâmü'l-Haremeyn Ebü'l-Meâlî RüknüddînAbdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf el-Cüveynîet-Tâî en-Nîsâbûrî (ö. 478/1085)d) Ebü'l-Hasen (Ebü'l-Kāsım) Seyfüddîn Alî b.Muhammed b. Sâlim es-Sa'lebî el-Amidî(ö. 631/1233)e) Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed)Abdullāh b. Ömer b. Muhammed el-Beyzâvî(ö. 685/1286)f) Ebü'l-Fazl Adudüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b.Abdilgaffâr el-Îcî (ö. 756/1355)g) Sa'düddîn Mes'ûd b. Fahriddîn Ömer b. BurhâniddînAbdillâh el-Herevî el-Horâsânî et-Teftâzânî(ö. 792/1390)2) Mâturidî ekolüne göre imamet mes'elesi veimamda bulunması gereken şartlar:a) Ebü'l-Yüsr Muhammed b. Muhammed b. HüseyinPezdevi (ö. 493/1100)b) Ebü'l-Muin Meymun b. Muhammed b. Muhammeden-Nesefi (ö.508/1115)c) Ebû Muhammed Nuruddin Ahmed b. Mahmûd b.Ebî Bekr es-Sabuni (ö.580/1184)d) Ebû Muhammed Celâleddîn Ömer b. Muhammedel-Hucendî el-Habbâzî (ö. 691/1292)Değerlendirme ve sonuç: Abdullah b. Zübeyr'in (r.a.)halifeliği meşru muydu?SONUÇKAYNAKÇAİNDEKS