Mustafa Kemal Atatürk'ün "Tuna" şiiri Türk tarihine dair derin bilincinin bir anlatımıdır. Prof. Dr. Mehmet Bayraktar, yarım asırdır sürdürdüğü akademik çalışmalarının bir sonucu niteliğindeki bu kapsamlı eserinde, söz konusu şiirin ruhunu merkeze alarak, Türk Milletinin en eski dönemlerinden itibaren tarih sahnesindeki varlığını çok boyutlu bir bakışla ele almaktadır. 850 kaynak, 2.642 atıf ve 127 görsel ile desteklenen bu çalışma, yazarın önceki 43 kitabından elde ettiği bilgi birikimini bir bütünlük içinde okuyucuya sunmaktadır. Klasik ve modern dönem tarihçileri olmak üzere, çok sayıda yabancı bilim insanının görüşleri ile Türklerin tarih içindeki yeri ele alınmaktadır. Eserde, geçmişte yaşamış 56 Türk topluluğu ile günümüzde varlığını sürdüren 70 Türk toplumunun tarihi ve kültürel özelliklerine dair kısa fakat özlü bilgiler sunulmakta; böylece 126 Türk topluluğu üzerine genel bir değerlendirme yapılmaktadır. İnsanlık tarihinin önemli dönüm noktalarından biri olan 74 bin yıl önceki Toba Yanardağı patlamasıdır. Patlama sonrası 50 bin yıl öncesine kadar nüfus azalması devam etmiştir, o tarihten başlayarak da nüfus sürekli artarak, toplumsal evrimin gelişmesi için gerekli nüfus ortamını sağlamıştır, insanlığın kültür genleri temelinde en üst toplumsal yapısı olan milletin tarih içinde nasıl inşa edildiği, Türk Milleti bağlamında anlatılmaktadır. Bu eser, Atatürk'ün önderliğinde başlatılan ancak ondan sonrasında kesintiye uğratılan Türk Dili ve Tarihi çalışmalarının bilimsel sürekliliğini sağlama amacını taşımaktadır.