İlhanlı devleti bir yandan kendi iktidarlarına itaatkar bir kültürel çevre ve sosyal yapı oluşturmaya çalışırken bir yandan da ilmî ve fikrî çevreleri kendi amaçları doğrultusunda kullanma gayreti içinde bulunuyorlardı. Bu cümleden olarak Anadoluda yüksek bir şöhrete sahip eserleri çokça okunan ve yaygın olan Ahi Evren Hâce Nasirüd-din Mahmudun eserlerini kendilerine hizmet eden yandaşları vasıtası ile onun lakabdaşı Hâce Nasirüd-din Tûsîye nisbet ettikleri görülmektedir. Bu işe Moğolların hizmetine giren Alamut Kalesinin Emiri Muhteşemin önemli rolü bulunduğu anlaşılmaktadır. Moğol iktidarının gölgesinde birçok edip şair ve müstensihler bilerek veya bilmeyerek bu işte istihdam edilmişlerdir. İlhanlı Devletinin 1336da inkırazından sonra Orta Anadoluda hüküm-ferma olan Eretnaoğullarıda kendilerini Moğolların bakiyesi sayarak onların bu yöndeki çalışmalarını devam ettirdikleri görülmektedir. Bu çalışmalar o kadar etkili olmuştur ki yüz sene zarfında Hâce Nasirüd-din (Ahi Evren) ve eserleri Anadoludaki ilmî ve fikrî çevrelerde tamamen unutulmuş görünüyor. O ancak Anadolunun sözlü kültürü içinde menkıbevi anekdotlar halinde yaşatılmıştır. Anadolu insanı Ahi Evreni ve onun gibi olanları hiç unutmamış ve onların efsanevi kimliklerini eben ve cedden muhafaza etmiştir.