Şans bir gün, aylak kütüphaneci Mattia Pascal'a delicesine bir fırsat sunar: geçmişi silip yeniden başlamak. Evini geride bıraktıktan sonra öldüğü sanılan Pascal'ın, toplumsal geleneklerin zincirlerini kırma arzusu, özgün bir saflığa ve yeni bir kimliğe ulaşma çabası başarısızlıkla sonuçlanır. Zamanın sınırlarını bulanıklaştıran bu ikiliğin içinde Mattia Pascal ölümle ve yaşamla hesaplaşır. Varoluşunu mümkün kılan ve henüz kavuştuğu özgürlük onun mütevazı isteklerine rağmen işleri karmaşık bir hale getirir, yeni ismi kısa sürede başka bir baskı biçime dönüşür: kendisinden başka bir şey olmasını engelleyen bir gerçekliğe.

20. yüzyıl İtalyan edebiyatının modern ustası, kara mizahın ışıldadığı kalemiyle Pirandello Merhum Mattia Pascal aracılığıyla yaşamın anlamını, ölümü ve ötesini, sonsuz özgürlüğün sınırlayıcılığını sorgular.