Tam adı "el-Münkız mined-dalâl vel-müfşı? anil-a?vâl"dir.İmam Gazâlînin kendi düşünce dünyasındaki büyük değişim ve gelişim sürecini anlattığı bu eser, İslâm kültüründe örneğine az rastlanır bir otobi- yografi olması yanında beşinci hicri asırdaki İslâm dünyasının inanç ve fikir hareketlerini değerlendiren ve daha da önemlisi, felsefi anlamda şüpheci- liği o güne kadar benzeri görülmemiş bir şekilde temellendiren muhtevası ile İslâm düşünce tarihinin en özgün ürünlerinden biridir.Eserin giriş kısmında, taklitten hoşlanmayan bir karakter olarak hakikati ararken duyulara ve akla dayanan bilgilerin gerçekliği konusunda derin bir şüpheye düştüğünü, kendisini bütün deneysel ve akli bilgilerin dayandığı temellerden şüphelenmeye kadar götüren, bu sebeple "hastalık" ve "safsata" diye nitelediği bu kriz döneminin iki ay kadar sürdüğünü anlatan müellif, "Allahın kalbine attığı nur" sayesinde yeniden sağlığına kavuştu- ğunu ve aklın zorunlu bilgilerini bütün kesinliğiyle kabul ettiğini belirtir. İmam Gazali uzun araştırmalar ve okumalardan sonra aradığı hakikate sûfilerin yoluyla ulaştığını söyler. Onların hayat tarzlarının en güzel hayat tarzı, yollarının en güzel yol, ahlâklarının en güzel ahlâk olduğunu kavradı- ğını, zâhir ve bâtınlarının nübüvvet kandilinin nuruyla aydınlandığını, esasen yeryüzünde nübüvvet nurundan başka aydınlanılacak ışık olmadı- ğını vurgular.el-Münkız Mined-Dalâl, erken dönemlerden itibaren İslâm dünyasında ve Batıda geniş ilgi görmüştür. Gazâlînin eserlerinin Batı dünyasında tanın masına öncülük etmiştir.