Câhiz bu kitabında Abbâsî döneminin toplumsal yapısı zenginliğin ya da fakirliğin psikolojisi vb konuları ele alıp değerlendiriyor. Kitabı renkli  kılan  özelliklerinden  biri  de  dönemin ünlü  şarkıcılarından  saray  yazarlarına  dek birçok konuyu ele almasıdır. Onun toplumsal olaylarda neden-sonuç ilişkisine verdiği önem İbn Haldûn'un öncüllerinden biri olduğu tezini destekliyor.  Şöyle  diyor  yazar:  "Birtakım  sonuçlara yol açan durumları iyi araştır. Bu durumlar  ortaya  çıkacak  sonucu  ta  başından içermektedir.  Bil  ki  ne  zaman  bunlardan  ilki gerçekleşecek  olursa  sonra  gelenin  ortaya çıkması zorunlu hale gelir. Sevimsiz sonuçlara yol açan öncüllerden uzak dur sonucu esenlik olan durumları yaygınlaştırmaya ve yerleştirmeye çalış."