"Def-i mefasidin celb-i menafiden evla olduğu" kaidesi usul kitaplarında kaldığı taktirde böylesine temel koyucu bir prensibi hayatın dışına itme hacaletini yüklenmiş olacağız. Kimi analizlerin Tanzimatla başlattıkları ama vakıaya bakıldığında kökleri daha önceye dayanan bir modernizasyon projesine maruz kalmış olmanın üzerimizdeki en belirgin tesiri çoklarımızda var olan kafa karışıklığı veya zihin bulanıklığıdır.

Bir Hak dostu belki biraz da tevazu ile ötedeki tek sermayesinin Huzura çıktığında "Dinini tahrif edip bozmadım Ya Rab!" diyebilmek olduğunu en azından bunu diyebilmeyi ümit ettiğini ifade eder. Bu nidanın ehemmiyetini anlamak istediğimizde bunca imkan ve kalabalığa rağmen İslami şuur bağlamında niçin bu ölçüde yaya kaldığımız üzerinde ciddi anlamda kafa yormamız gerekecektir.